Deskundigenbijeenkomst Staat van de rechtsstaat II d.d. 6 februari 2018.
De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft op dinsdagochtend 6 februari 2018 een deskundigenbijeenkomst gehouden over de staat van de rechtsstaat. Twee thema’s stonden daarbij op het programma: de positie van de rechtspraak binnen de trias politica en de positie van de burger in de rechtsstaat.
Om kennis te nemen van de integrale Deskundigenbijeenkomst (3 uur): https://www.youtube.com/watch?v=gexWye2v1Uk&feature=youtu.be
Wie waren de Leden van het Panel van de Deskundigenbijeenkomst?
*Voorzitter: Duthler
*President Hoge Raad: Feteris
*Rechtbank Midden-Nederland: Creutzberg
*Rechtbank Oost-Brabant: Wiertz-Wezenbeek
* Tilburg University: Prins
*Algemeen Deken Orde: Van Tongeren
*Raad voor de rechtspraak: Sterk
*Rechtbank Noord-Nederland: Lennaerts
*Universiteit van Amsterdam: Westerveld
Spreekuurrechter
In de tweede helft van de Deskundigenbijeenkomst krijgt ook mr. Ton Lennaerts het woord. Lennaerts omschrijft de “Spreekuurrechter” als een nieuw ‘fenomeen’ met ‘oude wortels’. Lennaerts stelt dat de spreekuurrechter geen echte rechtspraak is, maar een “procesmodel”, te vergelijken met een dagvaarding of verzoekschriftprocedure. Lennaerts gebruikt de metaforen van de “juridische Huisarts” met “Nazorg”.
“Broodnodige hulpverlening”
Lennaerts benadrukt dat met de Spreekuurrechter hulp kan worden verleend die ‘zo broodnodig’ is. “Toegang tot het recht is niet de oplossing voor alle “kwalen”, aldus Lennaerts.
Is de Spreekuurrechter wel zo broodnodig?
De hele opzet van het experiment van de Spreekuurrechter was/is toch juist er op gericht om tot een nog grotere “partnership” te komen met o.a. rechtsbijstandverzekeraars DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstand)?
Ketenpartners, afkoop kleine vorderingen en kosten experiment
Tijdens de drie uur durende deskundigenbijeenkomst worden de rechtsbijstandverzekeraars DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstand) opvallenderwijs echter helemaal niet genoemd (!). Wel wordt vluchtig een keer het woord “ketenpartners” door Voorzitter Duthler aangehaald. Lennaerts mijdt het bestaan van de rechtsbijstandverzekeraars als uitvoerders van het experiment!.
Echter, uit de reactie van Lennaerts op het artikel in het NJB van mr. Arno van Deuzen (zie link hieronder) blijkt dat Lennaerts de samenwerking met de rechtsbijstandverzekeraars DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstand) uitdrukkelijk heeft erkend. Ook op de website van de rechtbank Noord-Nederland werden de rechtsbijstandverzekeraars zelfs (misplaatst) geduid als: “instanties”. Het had op de weg van Lennaerts gelegen om hier ook in de Deskundigenbijeenkomst duidelijk en transparant over te zijn, hetgeen niet het geval is geweest.
Oneerlijke concurrentie
Rechtszoekenden belanden van de regen in de drup. Er is voorts sprake van “oneerlijke concurrentie” met andere aanbieders op de markt. Het verbaast dan ook dat de weg van de Europese aanbesteding niet is gevolgd. Ook dit onderwerp wordt door Lennaerts gemeden zodat het experiment nog niet in de beta-fase lijkt te zijn beland en de introductie hiervan in de Deskundigenbijeenkomst wellicht prematuur is.
In opspraak geraakte rechtsbijstandverzekeraars
Een en ander klemt temeer daar aan de in opspraak geraakte rechtsbijstandverzekeraars al jarenlang en diverse malen de ‘broodnodige’ aandacht is besteed op consumenten TV-programma’s zoals #RADAR en #KASSA! en in talloze discussies op sociale media. Ook deze feiten hadden m.i. op transparante wijze door Lennaerts naar voren moeten worden gebracht, hetgeen niet is gebeurd.
Art. 96 Rv.
Lennaerts verwijst in zijn artikel in het NJB naar artikel 96 Rv. Er moet sprake zijn van “vrije en volledig geïnformeerde partijen”. Het is sterk de vraag of daarvan sprake is bij ‘verwijzing’ vanuit de DAS en Unive (SUR Rechtsbijstand), mede gezien de forse belangen van DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstand).
Ter illustratie wordt verwezen naar o.a. de navolgende publicaties:
A.
http://www.njb.nl/magazines/njb-5-(2018).27984.lynkx
B.
https://www.navigator.nl/document/ide5ecb43d5ed94aac9e02ea1deec4ac0e?cpid=WKNL-LTR-Nav2&cip=hybrid
C.
http://www.njb.nl/blog/de-proef-(met-een)-spreekuurrechter.27628.lynkx
D.
http://www.njb.nl/nieuws/spreekuurrechter.20480.lynkx
E.
https://orangelegal.nl/das-rechtsbijstand-blijft-bot-vangen/
F.
https://orangelegal.nl/nieuwe-wetgeving-na-misplaatst-experiment-rechtbank-noord-nederland/
G.
https://orangelegal.nl/orange-legal-bij-radar-over-rechtsbijstandverzekering/
H.
https://orangelegal.nl/uitzending-radar-5-december-2016-over-de-rechtsbijstandsverzekering/
I.
https://orangelegal.nl/directeur-srk-rechtsbijstand-stelt-kennismaking-voor/
J.
K.
https://orangelegal.nl/das-rechtsbijstand-vangt-bot-met-discussie-vrije-advocaatkeuze/
L.
M.
https://blog.legaldutch.nl/advocaat-generaal-maakt-gehakt-van-das-rechtsbijstand/
N.
O.
P.
Q.
https://orangelegal.nl/das-rechtsbijstand-flink-door-het-stof-bij-het-europese-hof/
Is de Spreekuurrechter vernieuwend/een nieuw fenomeen? Wat voegt het toe?
Een Senator stelde hierover een legitieme vraag. Wat is nu het verschil tussen de Spreekuurrechter en Mediation en bijvoorbeeld Buurtbemiddeling”. Het antwoord van Lennaerts luidde: “Samenwerken…de Keten…De Spreekuurrechter is ook heel erg uitproberen…”! Het volledige antwoord van Lennaerts kunt u meeluisteren (vanaf 2 uur en 40 minuten: https://www.youtube.com/watch?v=gexWye2v1Uk&feature=youtu.be ).
Bovendien moet worden afgevraagd of het experiment Spreekuurrechter wezenlijk iets toevoegt aan de bestaande mogelijkheden, praktijken en aanbieders. Met andere woorden: Voorziet het experiment van de Spreekuurrechter aantoonbaar in een behoefte en is de verwachting dat het resultaten oplevert die -gelet op het royale kostenaspect- aanmerkelijk beter zijn dan de huidige praktijk van bijvoorbeeld “afkoop”? Mijn indruk is dat dit niet het geval is.
Het experiment Spreekuurrechter roept ook andere vragen op.
Hieronder zijn een aantal andere vragen opgenomen:
Experiment Spreekuurrechter overbodig?
- De spreekuurrechter is voor wat betreft de kleine vorderingen bij de rechtsbijstandverzekeraars overbodig omdat er sprake is van een “bekend verzekeringsrisico” dat in de praktijk wordt afgekocht door de rechtsbijstandverzekeraars. Uit betrouwbare bron is vernomen dat zelfs een keer een belang van een verzekerde voor een bedrag van € 5.500 werd afgekocht. Dat zal ongetwijfeld een uitzondering zijn, echter dat laat onverlet dat het sinds jaar en dag vaste praktijk is dat kleine vorderingen worden afgekocht. De consument heeft er dan geen omkijken meer naar en kan overgaan tot de orde van de dag. Dat is met het experiment natuurlijk niet het geval. Het verzekeringsrisico van de rechtsbijstandverzekeraars wordt dan ook verlegd naar de verzekerde/consument. Dat kan /mag niet de (verkapte) bedoeling zijn van het experiment!
Experiment in strijd met Europese regelgeving?
- “Het project vertegenwoordigt een waarde van € 100 miljoen (vijf jaar € 20 miljoen per jaar). Daarmee had het experiment op grond van de Aanbesteedrichtlijn Europees aanbesteed moeten worden. Dit is, voor zover bekend, niet geschied. De Raad voor de rechtspraak schendt daarmee de wet”, aldus advocaat mr. A. van Deuzen. Lennaerts heeft deze door Van Deuzen in het NJB benoemde kritiek niet weersproken. Over de strijdigheid met de Europese regelgeving heb ik zelf ook meermaals gepubliceerd. Ik kan de stellingen van mr. Van Deuzen als juist onderschrijven.
- Zijn er voldoende waarborgen voor de consument wat betreft onafhankelijkheid en integriteit van de rechtsbijstandverzekeraars?
De rechtsbijstandverzekeraars zijn de afgelopen jaren in opspraak geraakt met hun dienstverlening, m.n. de “rechtsbijstandverzekering”. Verwezen wordt naar de hiervoor genoemde publicaties.
Wat zijn de kosten van het experiment?
- De kosten van het experiment zijn begroot op € 100 miljoen verspreid over vijf jaar. Ook hierover is Lennaerts niet transparant geweest bij de Deskundigenbijeenkomst, dit terwijl het om een royaal budget gaat. Ook over een (globale) invulling c.q. verwantwoording van deze kosten is niet gesproken. Gezien de hoogte van de kosten van het experiment had hier op transparante wijze duidelijkheid over moeten worden gegeven.
Is het middel Spreekuurrechter erger dan de kwaal?
- Afgevraagd moet worden of het experiment Spreekuurrechter in het belang van de verzekerde/consument en de belastingbetaler kunnen zijn. Voorkomen moet worden dat het “experiment erger dan de kwaal” wordt, inhakend op de door Lennaerts gebezigde metaforen van “juridische Huisarts” en “Nazorg”.
“Geesteskindje” of “lovebaby”?
Evident is voorts dat het experiment door Lennaerts ervaren wordt als ‘zijn’ “geesteskindje”.
In dat verband wordt opgemerkt dat de Woordvoerder van de rechtbank Noord-Nederland in een telefoongesprek met Floris Zwartkruis op 9 februari 2018 de term “geesteskindje” van Lennaerts bezigde. Dat is veelzeggend en verklaart in zekere zin waarom de rechtbank Noord-Nederland het experiment zo prominent op de kaart wil zetten. Echter, de lovebaby komt de objectiviteit van het experiment daarmee niet ten goede.
Vandaag zal met de Woordvoerder van de Rechtbank Noord-Nederland een afspraak worden gepland voor een overleg met de Projectleider van het experiment van de rechtbank Noord-Nederland en Floris Zwartkruis.
Waarom deze post?
Orange Legal maakt zich al vele jaren sterk voor (gratis) kennisdeling en kwalitatief goede rechtsbijstand op het gebied van arbeidsrecht (het specialisme van Orange Legal). Daarnaast zet Orange Legal zich in voor de belangen van de consument en voor onze rechtsstaat.
Orange Legal verkiest daarbij verschillende media, zoals TV en sociale media. Ook zijn op de website www.orangelegal.nl tal van publicaties te vinden.
Ook in deze post wordt een bijdrage geleverd aan het debat over maatschappelijk relevante onderwerpen, zoals de toegang tot de rechter, toegang tot het recht en het experiment bij de rechtbank Noord-Nederland tezamen met de rechtsbijstandverzekeraars DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstand).
Dit artikel is geschreven door mr. Floris Zwartkruis. Zie ook www.orangelegal.nl Voor eventuele vragen over arbeidsrecht of over de inhoud van deze post kunt u een e-mail sturen naar: info@orangelegal.nl