Miljardenindustrie
De rechtsbijstandverzekeraars vertegenwoordigen in Nederland een miljardenindustrie. Er gaan dus enorme belangen in om. Maar liefst drie miljoen (!) Nederlanders hebben de rechtsbijstandverzekering in huis gehaald.
In opspraak geraakte rechtsbijstandverzekeraars en rechtsbijstandverzekeringen
De rechtsbijstandverzekeraars en hun producten c.q. dienstverlening, waaronder de rechtsbijstandverzekering, zijn de afgelopen jaren keer op keer in opspraak geraakt. De grove malversaties wisselen zich in rap tempo af. Er lijkt geen eind aan te komen.
Het Europse Hof van Justitie, de Hoge Raad, diverse Gerechtshoven, diverse Rechtbanken, en ook het TV-programma Radar (vandaag precies een jaar geleden) hebben zich genoodzaakt gezien de oren van de rechtsbijstandverzekeraars te wassen. Ook Kifid kwam als niet-onafhankelijk en partijdig Klachteninstituut in het gedrang bij het TV-programma Kassa!. De kranten en social media staan er inmiddels bol van.
Flirten met de rechtbank Noord-Nederland
De rechtsbijstandverzekeraars waren en zijn onverschillig. Ze kwamen zelfs niet opdagen bij Radar om tekst en uitleg te geven.
Wel flirtten de rechtsbijstandverzekeraars DAS Rechtsbijstand en Unive (SUR Rechtsbijstans) openlijk met de Rechtbank Noord-Nederland omdat daar kennelijk volstrekt misplaatst een rechter (Ton Lennaerts) bereid bleek om de rechtsbijstandverzekeraars een podium te bieden om een dubieus experiment te starten.
Het is duidelijk: Jan Moerland (directeur DAS Rechtbijstand) en Ton Lennaerts (rechter Rechtbank Noord-Nederland) zitten gemoedelijk bij elkaar in het huwelijksbootje. Ze noemen elkaar al ‘partners’ en DAS en Unive werden liefkozend blijkens de website van de rechtbank ineens gepromoveerd tot een soort van maatschappelijke “instanties”.
Maar ook huwelijken kunnen stranden. Ook dan moet je niet bij DAS zijn, zo blijkt uit de TV-uitzending van Radar d.d. 5 december 2016 te 20.30 uur.
Oneerlijke concurrentie
Wat er ook van zij, het experiment van de rechtbank Noord-Nederland met de rechtsbijstandverzekeraars is niet in het door de initiatiefnemer(s) -gepretendeerde- belang van de ‘arme consument’ die slechts 49 euro hoeft te betalen, maar wel volledig, althans hoofdzakelijk, in het belang van de rechtsbijstandverzekeraars.
Dat maakt ook de weg vrij voor oneerlijke concurrentie ten opzichte van andere aanbieders in de markt, zoals mediators, arbiters, bindend adviseurs, vakbonden etc. etc. Het kan niet anders dan dat de Autoriteit Financiële Markt/ Autoriteit Consument en Markt zullen ingrijpen. En hard! Overigens is reeds het in gang gezette experiment ongeoorloofd wegens de bevoordeling van de rechtsbijstandsverzekeringsbranche c.q. de ongeoorloofde staatssteun.
Powerplay & schofferende rechter
Voor het experiment van de rechtbank Noord-Nederland met de rechtsbijstandverzekeraars bestaat geen wettelijke basis noch voldoende draagkracht. Er wordt dan in strijd gehandeld met het zogeheten ‘legaliteitsbeginsel’. Dit beginsel is essentieel voor een goed functionerende rechtsstaat en voor onze democratie. Het legaliteitsbeginsel kun je dus niet zomaar te grabbel gooien. Dan respecteer je de rechtsstaat niet. Dan respecteer je Nederland niet.
Met Powerplay en het -ten onrechte- schofferen van de Deken van de Orde van Advocaten probeerde c.q. probeert de voormelde rechter van de rechtbank Noord-Nederland het experiment er doorheen te drukken. Je vraagt je af: ten koste van wat? Ten gunste van wie? Wat is in vredesnaam het doel?.
Voorzienbaar verzekeringsrisico
Kleine belangen werden c.q. worden door de verzekeraars, waar mogelijk afgekocht. Die praktijk is al zo oud als de weg naar Rome. Het betreft dus een voorzienbaar verzekeringsrisico. De consument wordt gedupeerd nu deze ineens moet procederen over een kleine vordering. En natuurlijk heb je ook de burenruzies etc. Die kun je niet afkopen. Maar daarvoor bestaan al lang andere, ‘echte’ instanties die dat goed kunnen oppakken (buurtbemiddelaars, Politie, Rijdende rechter etc.).
Nieuwe wetgeving
Inmiddels is duidelijk dat mr. Frits Bakker, Voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak erkent dat het experiment van de rechtbank Noord-Nederland met de rechtsbijstandverzekeraars in strijd is met het legaliteitsbeginsel. Er komt nieuwe wetgeving die daarin zal voorzien. En mr. Bakker wil daar flink vaart achter zetten. Dat is natuurlijk prima, zolang private commerciële partijen direkt of indirekt worden uitgesloten van experimenten noch daarbij belangen mogen hebben. Daar kan geen misverstand over bestaan. Daar moet ook spoedig duidelijkheid over komen.
DAS rechtsbijstand en de andere rechtsbijstandverzekeraars
De gebrekkige producten en dienstverlening en de talloze misstanden en tekortkomingen hebben zeker niet alleen betrekking op DAS Rechtsbijstand. Achmea, ARAG, Klaverblad, SRK (als uitvoerder), Unive (SUR Rechtsbijstand) etc. De ernstige problemen doen zich voor in de gehele linie van de rechtsbijstandverzekeringsbranche. Worden alle verzekeraars over een kam geschoren? De problemen zijn wijdverbreid en divers aanwezig bij alle rechtsbijstandverzekeraars. De andere rechtsbijstandverzekeraars kunnen zich bovendien niet verschuilen achter DAS Rechtsbijstand. Ook zij dragen (mede-) verantwoordelijkheid en zijn, waar van toepassing, aansprakelijk. Daar hebben ze het ook naar gemaakt.
Problemen oplossen een ‘koud kunstje’?
De verzekeraars willen graag doen geloven dat problemen snel zijn op te lossen en dat de consument daar baat bij heeft. De rechtsbijstandverzekeraars profileren zich in reclames op TV en Radio steevast met het oplossen van problemen voor consumenten. DAS. opgelost! Etc. Problemen oplossen is een ‘koud kunstje’ volgens de rechtsbijstandverzekeraars. Als je de reclames mag geloven, tenminste…
Zeer hoge targets & schikkingstunnelvisie met uitpuilende dossierkasten
De ‘juristen’ van de rechtsbijstandverzekeraars schikken graag. Hééééél erg graag zelfs. De juristen [let op: in Nederland mag iedereen zich uitgeven als ‘jurist’ zonder in het bezit te hoeven zijn van de academische mr.-of LL.M-titel] krijgen van de rechtsbijstandverzekeraars zeer hoge targets opgelegd. 200 a 300 of meer dossiers per jaar “afwikkelen” is gebruikelijk.
Rechtsbijstandverzekering groot risico voor de consument
De (digitale) dossierkasten puilen uit. Het verwondert dan ook niet dat het overgrote merendeel van de rechtsbijstand dossiers die door interne juristen van de rechtsbijstandverzekeraars worden ‘opgelost’ via een schikking worden afgedaan. Het gevaar van “tunnelschikkingsvisie” bij de jurist van de rechtsbijstandverzekeraars is dus zeer groot. Het voornaamste risico is het gevaar dat de belangen van de consument/verzekerde worden veronachtzaamd. En dat is nou precies waar je als consument/verzekerde niet op zit te wachten!
Voorgewende steun van de Hoge Raad
Rechtsbijstandverzekeraars wendden daarnaast bij het grote publiek de steun voor van de Hoge Raad (o.a. met dubieuze verwijzing naar de ex-advocaat Generaal mr. Johan Spier die radicaal om zou zijn en een gefingeerd onderzoek door ‘onderzoeker’ Bo Holthinrichs die achteraf gewoon in loondienst blijkt te zijn van DAS, dan wel zakelijke banden onderhoudt met DAS…). Het onderzoek werd prominent onder de aandacht gebracht met publicaties door het FD.
Ook bij dekkingsvraagstukken en ‘schikkingsadviezen’ in individuele dossiers schermen de juristen van de rechtsbijstandverzekeraars met bevindingen en uitspraken van de Hoge Raad. En de consument is dan uiteraard al snel onder de indruk en klaar gemaakt voor de voorgewende schikking.
Klachtenbureau en Kifid
Echter, wanneer je als kritische consument doorvraagt en de jurisprudentie wilt inzien, blijkt er vaak niets van het verhaal van de behandelend ‘jurist’ van de verzekeraars te kloppen. Er bestaat soms helemaal geen jurisprudentie of er staat iets compleet anders in. En wat dan? Moet je dan het ‘advies’ volgen van de rechtsbijstandverzekeraar om bij Kifid een klachtprocedure te starten nadat je eerst bij het ‘Klachtenbureau’ van de verzekeraar hebt moeten aankloppen? De consument denkt te maken te hebben met een onafhankelijke partij die de kwestie goed onderzoekt. Feitelijk is het Klachtenbureau een afdeling van de rechtsbijstandverzekeraar. U weet wel, de bekende slager die z’n eigen vlees keurt…
Integriteit rechtsbijstandverzekeraars in het geding
Evident is dat de integriteit bij de rechtsbijstandverzekeraars al geruime tijd in het geding is. Er wordt door de rechtsbijstandverzekeraars geschermd met Handvesten om de integriteit te waarborgen. Op papier mag dat dan wellicht allemaal in orde zijn. Echter, daarmee is dan ook alles gezegd.
De verzekeraars handelen ad hoc. Binnen de marges van de wet, en helaas ook daarbuiten. Het hiervoor beschreven experiment toont aan dat de rechtsbijstandverzekeraars ook boven de wet denken te staan en daar naar handelen. Ook pogen de rechtsbijstandverzekeraars grip te krijgen of invloed uit te oefenen op de rechtspraak in Nederland. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling. De rechtsbijstandverzekeraars worden echter geen strobreed in de weg gelegd.
Ongeoorloofde schikkingstaferelen
De druk die de jurist van de rechtsbijstandverzekeraar legt op de consument om te schikken, is vaak zeer hoog. De consument staat dan zelf meteen met de rug tegen de muur. De dreiging van de jurist met de mogelijkheid voor de consument/verzekerde om de kritiek als klachtprocedure voort te zetten bij het Klachtenbureau of het omstreden klachtinstituut “Kifid” is dan vaak voldoende voor de consument om dan toch maar akkoord te gaan met de voorgestelde schikking. Om van het ‘gelazer’ af te zijn. Dan is de DAS-oplossing afgewikkeld.
Veroordeling DAS Rechtsbijstand € 115.000 NETTO
Op 29 november 2017 heeft de Rechtbank Amsterdam een interessante uitspraak gewezen over de ongeoorloofde schikkingsmentaliteit bij DAS Rechtsbijstand ten koste van een verzekerde. De Rechtbank Amsterdam heeft DAS Rechtsbijstand, bijgestaan door mr. W.A.M. Rupert van advocatenkantoor Stadermann Luiten, veroordeeld tot betaling van € 115.000 NETTO (!) wegens niet adequate rechtsbijstand aan een werknemer. Ook werd DAS Rechtsbijstand veroordeeld tot betaling van de gevorderde vergoeding van € 2.238,50 terzake van kosten ter vaststelling van de schade.
Belangen van consument/verzekerde niet te grabbel gooien
De uitspraak van de rechtbank Amsterdam maakt duidelijk dat indien verzekeraars een schikking forceren en/of onvoldoende tot een behoorlijk resultaat komen, aansprakelijk zijn. Dat is een mijlpaal.
De uitspraak is op dat punt kristalhelder. De uitspraak zal ook aanzienlijke consequenties hebben voor toekomstige zaken die eraan zullen komen.
Vragen m.b.t. het aanleggen van reserves door rechtsbijstandverzekeraars
Dat brengt mij tot de volgende twee vragen.
- Hebben de rechtsbijstandverzekeraars wel voldoende reserves aangelegd om een reeks van veroordelingen wegens niet adequate rechtsbijstand te kunnen doorstaan?
- Hebben de rechtsbijstandverzekeraars wel voldoende reserves aangelegd om een reeks van veroordelingen wegens het niet adequaat verschaffen van het recht op de vrije keuze van externe advocaat of jurist te kunnen doorstaan (bijvoorbeeld: (veel) te lage maximering van de dekking) ?
Peanuts & Monkeys
Een dossier van de rechtsbijstandverzekeraar doet er gemiddeld ongeveer acht uur over om een dossier af te wikkelen. De premie lijkt laag (“if you pay peanuts, you get monkeys” hoor je vaak) maar verspreid over een aantal jaren betaal je omgerekend toch ca. € 325 per uur voor een ‘jurist’ van de rechtsbijstandverzekeraar. Dat is voor veel consumenten een hoop geld. Dit uurtarief ligt ook fors hoger dan een gemiddelde advocaat die je rechtstreeks kan benaderen zonder alle rompslomp, oeverloze discussies etc. Als er dan geschikt wordt, kun je er in ieder geval van op aan dat de belangen zorgvuldig zijn afgewogen.
Sjoemelverzekering / uitgeklede verzekering
Er zijn verzekerden die gebruik willen maken van hun vrije keuze van externe advocaat/jurist om te voorkomen dat hun zaak door een jurist van de rechtsbijstandverzekeraar wordt ‘opgelost’. DAS Rechtsbijstand heeft na arresten van het Europese Hof van Justitie haar verzekeringsvoorwaarden drastisch ingeperkt. Het recht op vrije keuze van advocaat/jurist wordt hierdoor zodanig beperkt dat er in redelijkheid geen sprake meer is van het volwaardige recht op vrije keuze van de consument/verzekerde zoals bevestigd door het Europese Hof van Justitie.
Rechtsbijstandverzekering ongeschikt voor consument
Na de uitspraken van het Europese Hof van Justitie hebben de verzekeraars hun Polisvoorwaarden drastisch aangepast. De aanpassingen houden forse beperkingen in, met name ten aanzien van het recht op vrije keuze.
De verzekering is inmiddels zodanig uitgekleed dat deze ongeschikt is voor de gemiddelde consument zonder juridische achtergrond.
Wat blijft er op papier nog over van de rechtsbijstandverzekering?
Even afgezien van alle administratieve rompslomp, oeverloze dekkingsdiscussies, klachtprocedures, aansprakelijkheidsprocedures, niet, onvolledig of te laat betalen van de nota’s van externe advocaten/juristen, getouwtrek om een jurist met een mr.-titel aan het dossier te krijgen etc. etc, voldoet de rechtsbijstandverzekering op papier ook al niet:
- De verzekering is niet af (onvolledig), omdat de verzekering slechts een gedeelte van de kosten dekt en uitsluitend richting/tijdens een PROCEDURE. Het restant moet de consument dus (bovenop de premies) zelf ophoesten. Advies werkzaamheden voor/na procedure dient de consument/verzekerde zelf te betalen.
- De verzekering is voor veel consumenten reeds overbodig omdat zij ook gebruik kunnen maken van de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor een advocaat op toevoegingsbasis.
- Bij DAS Rechtsbijstand geldt bijvoorbeeld een dekkingsmaximum van slechts € 2500 ex BTW (!). Daarna betaalt de rechtsbijstandverzekeraar niets meer volgens de Polisvoorwaarden.
- Minus het eigen risico van € 250 inclusief BTW dat de consument/verzekerde moet betalen
- Wint de externe advocaat/jurist de procedure? Goed nieuws voor de verzekeraar! Want de proceskosten komen toe aan de verzekeraar.
- En dan nog een verrassing…FIXED FEE!
BINNENKORT!: de vervolg-post over de afspraken van de rechtsbijstandverzekeraars met externe advocaten/juristen om dossiers op te lossen via een gering fixed fee bedrag. Buiten medeweten van de verzekerde/consument…
